ไทย

ทำไมช่างภาพอาชีพถึงไม่สามารถทำงาน หรือให้รูปคุณฟรีๆ ได้

ถึงท่านผู้สนใจภาพ

หากคุณได้รับ link หรือมาเจอเวปไซต์หน้านี้ อาจเป็นเพราะว่าคุณได้พยายามขอใช้ภาพจากช่างภาพ ด้วยค่าตอบแทนที่น้อยมากหรือ ขอใช้ฟรีๆ

ช่างภาพอาชีพมักจะได้รับการร้องขอภาพเพื่อใช้งานโดยไม่มีค่าใช้จ่ายเป็นประจำ ในโลกอุดมคติช่างภาพทั้งหลายอยากที่จะตอบรับ และต้องการที่จะช่วยเหลืออย่างเต็มที่ โดยเฉพาะกับโครงการที่เกี่ยวข้องการการศึกษา, โครงการเพื่อสังคม หรือ โครงการเพืื่อพิทักษ์สิ่งแวดล้อมต่างๆ ในหลายๆ กรณีพวกเราอยากจะมีเวลา และกำลังสนับสนุนที่จะช่วยเหลือกิจกรรมเหล่านี้อย่างเต็มที่ มากกว่าแค่การให้ใช้รูปถ่ายเสียด้วยซ้ำ แต่ในความเป็นจริง บางครั้งพวกเราก็ไม่สามารถที่จะแม้แต่ตอบกลับคำขอเหล่านั้น และในบางทีการตอบกลับก็ทำได้เพียงข้อความสั้นๆ ซึ่งอาจจะไม่สามารถสื่อถึงสิ่งที่เราต้องการบอกได้ครบถ้วนเต็มที่

แม้สถานการณ์ในแต่ละครั้งจะแตกต่างกัน แต่โดยมากแล้วสิ่งที่่ช่างภาพต้องการสื่อสารมักจะคล้ายๆ กัน ดังนั้นเราจึงพยายามที่จะแสดงให้เห็นสิ่งที่พวกเราต้องการสื่อสาร ผ่านข้อความด้านล่าง เพื่อความเข้าใจที่ดีขึ้น และเพื่อหลีกเลี่ยงความเข้าใจผิดในการสื่อสาร ระหว่างช่างภาพ และผู้สนใจใช้ภาพ

กรุณาเปิดใจกว้างรับสารที่พวกเราพยายามจะสื่อ เราหวังเป็นอย่างยิ่งว่าหลังจากที่ท่านได้อ่านข้อความด้านล่างแล้ว ท่านจะเข้าใจเรามากขึ้น และกลับมาคุยกับเราอีกครั้ง เพื่อสร้างการทำงานที่เกิดผลประโยชน์ด้วยกันทั้งสองฝ่าย

เราหาเลี้ยงชีพด้วยการขายภาพ
การสร้างสรรค์ภาพถ่ายเป็นการทำงานเพื่อหาเลี้ยงชีพของพวกเรา ถ้าพวกเรามอบภาพถ่ายให้โดยไม่คิดมูลค่า หรือทุ่มเวลาอธิบายตอบกลับการขอใช้ภาพถ่ายฟรีๆ มากเกินไป พวกเราคงไม่สามารถเลี้ยงตัวเองได้

พวกเราให้ภาพถ่าย เพื่อสนับสนุนโครงการที่เหมาะสมเหมือนกัน
ช่างภาพส่วนใหญ่สนับสนุนภาพถ่ายเพื่อช่วยเหลือกิจกรรมต่างๆ ที่เหมาะสมอยู่ตลอดเวลา ในหลายๆ กรณี พวกเราไม่ได้เพียงแค่สนับสนุนภาพถ่ายอย่างเดียว แต่พวกเรายังเข้าไปมีส่วนร่วมในโครงการนั้นๆ อีกด้วย บางครั้งเราเข้าไปโดยรู้จักเป็นการส่วนตัวกับคนทำงานหลักของโครงการ หรือเป็นผู้ร่วมผลักดันโครงการนั้นๆ เอง อีกนัยหนึ่งคือ พวกเราช่างภาพก็มีการให้ใช้ภาพโดยไม่คิดค่าใช้จ่ายในบางกรณี เช่นกัน

พวกเรามีเวลาจำกัด
การตอบรับการสนับสนุนภาพถ่ายให้โครงการที่เราเลือก พร้อมกับการตอบกลับ อธิบายเหตุผลให้ทุกคนที่ขอใช้ภาพถ่ายไปพร้อมๆ กัน ในความเป็นจริงแล้วมันทำได้ยากมาก การตอบกลับการร้องขอ, แลกเปลี่ยนรายละเอียดโครงการ, เตรียมภาพและส่ง file ให้ และติดตามผลว่าภาพของเราถูกใช้อย่างไร ตรงกับความตั้งใจของเราหรือไม่ ทั้งหมดที่ว่ามานี้ต้องใช้เวลามาก และบางครั้งเราไม่มีเวลาเพียงพอ

การบอกว่า “เราไม่มีงบประมาณ” กลับทำให้แย่ลง
เหตุผลที่ฮิตที่สุดของการขอใช้ภาพฟรี คือ ไม่มีงบประมาณ ส่วนใหญ่ที่เราเจอ คำขอพวกนี้มักจากมาจากองค์กรที่มีเงินอยู่ในมือมากพอสมควร ไม่ว่าจะเป็นบริษัทเอกชน, หน่วยงานราชการ, รัฐวิสาหกิจ หรือแม้กระทั่ง NGOs (องค์กรที่ไม่แสวงหากำไร) ถ้าตั้งใจไล่ดูกันจริงๆ จะเห็นว่าองค์กรเหล่านี้มีงบประมาณ และเงินทุนเกินพอที่จะจ่ายค่าตอบแทนให้ช่างภาพอย่างเหมาะสม ถ้าพวกเขาเลือกที่จะจ่าย

ที่แย่ไปกว่านั้น เราเคยเห็นมา(จนเกินพอ)คือ ส่วนงานอื่นๆ ในโครงการเดียวกัน ได้รับค่าจ้างจากองค์กร มีเพียงช่างภาพเท่านั้นที่ถูกขอให้ทำงานฟรี

ลองมองภาพตามแล้ว ท่านจะเข้าใจว่าทำไมทุกครั้งที่มีคนพูดว่า “เราไม่มีงบประมาณ” เราจึงรู้สึกเหมือนโดนดูถูก การอ้างว่าไม่มีงบประมาณ จึงเหมือนเป็นการพูดกลบเกลื่อน เพื่อซ่อนความจริง เพื่อจะเอาเปรียบคนที่รู้ไม่เท่าทัน

ช่างภาพอาชีพมีค่าใช้จ่าย
การเป็นช่างภาพไม่ได้เป็นอาชีพทำเงินที่ดีนัก ยกเว้นช่างภาพบางสาขา เราเลือกที่จะทำอาชีพนี้เพราะเรารักในการสื่อสารผ่านภาพถ่าย รักในศิลปะการถ่ายภาพ ในสาขาที่แตกต่างกันไปตามแต่ละคนถนัด

ไม่กี่ปีที่ผ่านมา รูปภาพมีจำนวนเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาลผ่านทางอินเตอร์เนท ซึ่งมาพร้อมกับการลดงบประมาณของผู้ซื้อ นั่นหมายถึงรายได้จากการขายภาพของเราก็ยิ่งลดลงไปอีก

นอกจากนั้น ช่างภาพเป็นอาชีพที่มี การลงทุน และ ค่าใช้จ่ายสูง อาชีพของเราต้องใช้อุปกรณ์ในการทำงาน เราต้องซื้อกล้อง, เลนส์, คอมพิวเตอร์, โปรแกรม, ฮาร์ดดิสค์เก็บภาพ และอื่นๆ ที่จำเป็น ของเหล่านี้มีวันเสีย และต้องซ่อม เราต้องคอย back up ภาพของเรา ถ้าหากพลาดทำน้ำแก้วนึงหกใส่อาจทำให้งานที่สะสมมาหลายปีหายไปในชั่วพริบตา สำหรับช่างภาพอาชีพ การลงทุนซื้ออุปกรณ์ และโปรแกรมที่เหมาะสมหมายถึงเงินหลายหมื่นบาทต่อปี เราต้องคอยอัพเดทอุปกรณ์ให้ทันกับเทคโนโลยีใหม่ เพื่อประสิทธิภาพในการทำงาน

เรื่องการเดินทางก็เป็นอีกปัจจัย ถ้าไม่มีการเดินทางก็ไม่มีภาพจากสถานที่ต่างๆ  การท่องเที่ยวจึงเป็นหัวใจสำคัญของอาชีพของพวกเรา เราต้องใช้จ่ายค่าเดินทาง ค่าที่พัก และอื่นๆ

และที่สำคัญที่สุด ต้องรวมการทุ่มเทเวลา และชีวิตอย่างที่เราทำ เพื่อฝึกฝนทักษะจนกลายเป็นช่างภาพอาชีพเต็มตัว การถ่ายรูปของพวกเราจึงเป็นมากกว่าการกดชัตเตอร์ มันต้องใช้ทักษะ ประสบการณ์ และการตัดสินใจ

สรุปคือ ถึงแม้เราจะเข้าใจและเห็นใจในโครงการที่ไม่มีงบประมาณ แต่ในความเป็นจริงแล้วเราไม่สามารถให้ภาพฟรีได้กับทุกคนที่ขอมา

การได้รับ “เครดิตเอ่ยชื่อถึง” ไม่ได้ช่วยอะไรนัก
การขอใช้ภาพฟรีมักจะมากับการสัญญาว่าจะให้เครดิต และเป็นการโฆษณาตัวช่างภาพด้วย มักจะมาในรูปแบบของการใส่ลายน้ำ, link ไปที่เวปไซต์ หรือแม้กระทั่งการพูดถึง แทนการจ่ายเงินค่าภาพ

มีปัญหา 2 ข้อใหญ่ๆ ที่เกี่ยวกับเรื่องนี้

ข้อหนึ่ง การให้เครดิตไม่สามารถเอามาใช้เป็นค่าเหนื่อยตอบแทนได้ ภาพถ่ายเป็นเครดิตของช่างภาพด้วยตัวของมันเองอยู่แล้ว ไม่จำเป็นต้องให้คนอื่นมามอบให้

ข้อสอง เครดิตไม่ช่วยจ่ายค่าน้ำค่าไฟ ดังที่อธิบายไปก่อนหน้านี้แล้ว เราทำงานหนักเพื่อให้มีรายได้ เพื่อเอามาใช้จ่ายค่าอุปกรณ์ถ่ายภาพ และค่าใช้จ่ายอื่นๆ แถมยังต้องจ่ายค่าใช้จ่ายเหมือนคนทั่วไป เช่น อาหาร, บ้าน, ค่าเดินทาง ฯลฯ

พูดให้สั้น คือ การให้เครดิตกับภาพที่เราเป็นคนถ่ายเป็นมารยาท ไม่ใช่ค่าเหนื่อย และเครดิตเอามาใช้จ่ายในชีวิตประจำวันไม่ได้

“มีคุณคนเดียวนี่ล่ะ ที่พูดจาไม่มีเหตุผล”
เวลาที่เราตอบกลับคนที่ขอใช้ภาพฟรี บางครั้งบทสนทนาจะเริ่มแย่ลง กลายเป็นการว่ากล่าวโจมตีพวกเรา อ้างว่าช่างภาพทุกคนที่เคยติดต่อมายินดีที่จะให้ใช้ภาพฟรี และบางครั้งเรากลายเป็น “คนเดียวนี่ล่ะ ที่พูดจาไม่มีเหตุผล”

เรารู้ว่านั่นไม่ใช่เรื่องจริง

เรารู้ด้วยว่า ช่างภาพอาชีพที่มีเหตุผล จะเห็นด้วยที่จะยอมเป็นคนไม่มีเหตุผลในกรณีนี้ เรายอมรับความจริงที่ว่าช่างภาพมือใหม่ หรือบุคคลที่มีอุปกรณ์ที่ถ่ายภาพได้อาจจะยอมทำงานให้ฟรีๆ แต่อย่างที่คนฉลาดคนนึงเคยพูดไว้ “ได้อย่างก็ต้องเสียอย่าง”

ได้โปรดอัพเดทรายงานผล
จากประสบการณ์ที่เราพบเสมอๆ เวลาเราให้ภาพถ่ายไปใช้ฟรีๆ เราจะไม่ค่อยได้รับการอัพเดทว่าสุดท้ายแล้วโครงการเป็นอย่างไร ได้ตามที่ตั้งเป้าหมายไว้หรือไม่ และภาพของเราถูกใช้ไปอย่างไร ช่วยเหลือโครงการได้ดีมั้ย

และบ่อยมากๆ ที่เราไม่ได้รับ email ติดต่อมาเลย จนกระทั่งมีคนอยากได้ภาพฟรีอีกครั้ง

การยอมทำงานให้ฟรี เราควรจะได้รับการอัพเดทผลงาน รับรู้ว่าเกิดอะไรขึ้นกับภาพของเรา การมองข้ามเรื่องเล็กน้อยอย่างนี้จะทำให้เราไม่อยากจะให้ภาพเพิ่มเติมในครั้งหน้า

สรุป
เราหวังว่าคำอธิบายด้านบนทั้งหมด จะช่วยแสดงความกระจ่างว่าทำไมช่างภาพถึงส่ง link นี้ให้คุณ พวกเราเป็นมืออาชีพที่ทุ่มเททุกคน และยินดีที่จะทำงานกับคุณเพื่อผลประโยชน์ร่วมกัน

ถึงช่างภาพ: คุณสามารถใช้ข้อความด้านบนได้ภายใต้กฎ Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License (ปรับแก้ได้ กระจายต่อได้แต่ต้องอ้างถึง และห้ามใช้เพื่อการค้า) โปรดใส่ link มาที่หน้า page นี้ทุกครั้ง ถ้าหากคุณต้องการเพิ่มชื่อของคุณใน list ที่หน้าภาษาอังกฤษ โปรดกรอกข้อมูลในหน้า contact

ข้อความเขียนโดย Tony Wu แปลไทยโดย digitalay